دلیل جذابیت طرح های فروش در خودروسازان قطعا وجود رانت زیاد برای برندگان در این طرح ها می باشد. این رانت یا تفاوت قیمت بین کارخانه تا بازار به خصوص در بین محصولات ایران خودرو اینقدری است که هر فردی را وسوسه کند تا در این طرح ها ثبت نام و با توجه به آزاد بودن سند مالکیت، با فروش خودروی ثبت نامی بعد از تحویل در بازار به سود سرشاری دست یابد.
این رانت و یا سود حاصل از خرید و فروش خودروها به قدری است که دیگر فقط دلالان به دنبال آن نباشند و حتی افرادی که سررشته زیادی هم در این کار ندارند ترغیب به ورود بشوند و نمی شود اشکال زیادی هم به این افراد گرفت چون شاید طی حدود تنها 3 ماه بتوانند بیشتر از درآمد یکساله خود را کسب نمایند. ولی نکته ای که در بین وجود دارد دلیل این اختلاف قیمت قابل توجه بین کارخانه تا بازار است. بازار خودرو در کشور در سال 1400 در رکود سنگینی فرو رفته بود و تقاضا به شدت پایین آمده بود و همچنین اینکه تا قبل از آذر ماه گذشته و شروع طرح های فروش فوری در هر دو خودروساز، تنها یک بار طرح فروش فوق العاده در بهار امسال برگزار شد.
نتیجه عدم برگزاری طرح های فروش نقدی و فوق العاده کاهش چشمگیر عرضه خودرو به بازار است که خودروسازان با توجه به مخالفت شورای رقابت با افزایش قیمت خودرو در کارخانه از اجرای آن امتناع می کردند. طرح های پیش فروش هم به دلیل آخرین مصوبه شورای رقابت مبنی بر اینکه خودروساز را ملزم می کرد که تورم موجود در کشور را در مبلغ پیش پرداخت خودرو در هنگام ثبت نام لحاظ کند، متوقف شده بود. این کاهش شدید عرضه خودرو به بازار و رشد آمار تعداد خودروهای ناقص در کف انبار خودروسازان، باعث ایجاد نگرانی زیادی از آینده قیمت ها در بازار شده بود و جالب اینکه در بازاری که تقاضای خاصی وجود نداشت، همین ترس و نگرانی باعث رشد قیمت ها در بازار شد.
با اصلاح قیمت خودرو در کارخانه گپ یا فاصله بین نرخ کارخانه تا بازار کاهش یافت ولی همچنان قابل توجه می باشد. در جدول زیر به مقایسه این گپ قیمتی بین محصولات این شرکت پرداخته ایم که توجه شما را به دیدن آن جلب می کنیم.
خودرو | قیمت نمایندگی | قیمت بازار | اختلاف قیمت | درصد اختلاف | رتبه |
پژو ۴۰۵ دوگانهسوز | ۱۴۵.۷۷۵.۵۰۰ | ۲۷۷.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۳۱.۲۲۴.۵۰۰ | ۴۷٪ | 2 |
پژو ۲۰۶ تیپ ۲ | ۱۴۹.۳۸۹.۰۰۰ | ۲۷۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۲۰.۶۱۱.۰۰۰ | ۴۵٪ | 3 |
پژو پارس بنزینی | ۱۶۴.۹۰۷.۷۰۰ | ۲۸۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۱۵.۰۹۲.۳۰۰ | ۴۱٪ | 6 |
پژو پارس ال ایکس | ۱۷۱.۴۲۳.۶۰۰ | ۳۳۸.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۶۶.۵۷۸.۴۰۰ | ۴۹٪ | 1 |
سمند ال ایکس | ۱۵۵.۶۸۲.۷۰۰ | ۲۵۵.۰۰۰.۰۰۰ | ۹۹.۳۱۷.۳۰۰ | ۳۹٪ | 7 |
سمند ال ایکس EF7 | ۱۵۵.۹۷۲.۳۰۰ | ۲۷۴.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۱۸.۰۲۷.۷۰۰ | ۴۳٪ | 4 |
سورن پلاس | ۲۴۰.۴۰۸.۴۰۰ | ۳۰۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۵۹.۵۹۱.۶۰۰ | ۲۰٪ | 12 |
رانا پلاس | ۲۱۲.۲۴۷.۳۰۰ | ۲۶۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۴۷.۷۵۲.۷۰۰ | ۱۸٪ | 14 |
دنا پلاس | ۲۲۵.۳۹۵.۸۰۰ | ۳۹۷.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۷۱.۶۰۴.۲۰۰ | ۴۳٪ | 4 |
دنا پلاس توربو | ۳۳۶.۱۵۶.۳۰۰ | ۴۸۷.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۵۰.۸۴۳.۷۰۰ | ۳۱٪ | 9 |
دنا پلاس توربو اتوماتیک | ۳۹۳.۹۵۶.۱۰۰ | ۵۱۲.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۱۸.۰۴۳.۹۰۰ | ۲۳٪ | 11 |
پژو ۲۰۷ دستی سقف شیشهای | ۲۳۳.۵۰۳.۷۰۰ | ۳۷۵.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۴۱.۴۹۶.۳۰۰ | ۳۸٪ | 8 |
هایما S7 پلاس توربو اتوماتیک | ۶۷۵.۰۰۰.۰۰۰ | ۸۳۵.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۶۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۹٪ | 13 |
هایما S5 پلاس توربو اتوماتیک | ۵۹۵.۰۰۰.۰۰۰ | ۷۳۶.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۴۱.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۹٪ | 13 |
تارا دستی | ۲۹۰.۴۷۲.۹۰۰ | ۴۱۰.۰۰۰.۰۰۰ | ۱۱۹.۵۲۷.۱۰۰ | ۲۹٪ | 10 |
تارا اتوماتیک | ۴۱۵.۰۰۰.۰۰۰ | تعیین نشده | – | – |
همانطور که مشاهده می شود بیشترین رانت و یا فاصله قیمت بین کارخانه تا بازار متعلق به خودروی پژو پارس ال ایکس است با حدود 166 میلیون تومان و کمترین آن اختصاص به خودروی رانا پلاس دارد با حدود 48 میلیون تومان. این موضوع نشان می دهد که دلالان و افرادی که به دنبال کسب سود هستند تمایل بیشتری به ثبت نام محصولاتی دارند که سود بهتری را به همراه داشته باشد.
البته این نکته را نیز باید در نظر داشت که خودروهایی هم که قیمت کارخانه ای کمتری نسبت به بقیه دارند و همچنین سود حاصل از فروش آنها خوب ولی کمتر از مثلا دنا پلاس معمولی است ولی برای ثبت نام باید مبلغ کمتری را پرداخت کرد که با توجه به وضعیت وخیم اقتصادی مردم در کشور، بیشتر تناسب داشته باشد، عملا باعث می شود طیف بیشتری از متقاضیان را به سمت خود جلب نماید. می توان به عنوان مثال از پژو 405 دوگانه سوز و یا پژو 206 تیپ 2 یاد کرد.