سیستم ترمز ضد قفل یا ترمز ای بی اس (Anti-lock Braking System) از چهار بخش اصلی سنسور سرعت چرخ، شیرهای هیدرولیکی (Hydraulic Valves)، پمپ و ماژول ای بی اس (ABS Module) تشکیل شده است.
سنسور سرعت چرخ (Wheel Speed Sensor)
از این سنسور برای به دست آوردن میزان شتاب هر چرخ استفاده می شود. در این سنسور با توجه به سرعت چرخش چرخ، میدان مغناطیسی ای تولید می شود که این میدان مغناطیسی به ولتاژ تبدیل شده و به عنوان داده از سنسور خارج می شود.
شیرهای هیدرولیکی (Hydraulic Valve)
هر کدام از لوله های ترمز توسط یک شیر هیدرولیکی کنترل می شوند که کنترل شیرها نیز بر عهده ماژول ای بی اس است. این شیرها می توانند در سه حالت قرار گیرند.
حالت کاملاً باز: در این حالت شیر کاملاً باز است و فشار روغن از مخزن اصلی وارد لوله های انتقال به کلیپر می شود.
حالت کاملاً بسته: در این حالت شیر کاملاً بسته می شود و از رسیدن فشار روغن به کلیپر جلوگیری می کند. در این حالت، شیر از افزایش بیش از اندازه فشار روغن ترمز، هنگامی که راننده پدال ترمز را بیش از اندازه فشار می دهد، جلوگیری می کند.
حالت نیمه باز: در این حالت شیر به حالت نیمه باز درمی آید تا مقداری از فشار ترمز را تخلیه کند.
مشکل اصلی ای که ممکن است در رابطه با شیرهای هیدرولیکی به وجود آید، گرفتگی یا مسدود شدن شیرهاست. در صورت مسدود شدن این شیرها عمل باز و یا بسته شدن آن ها به درستی صورت نمی گیرد.
پمپ ای بی اس (ABS Pump)
از این پمپ ها برای جبران افت فشار ناشی از رهاسازی فشار روغن توسط شیرهای الکتریکی (در حالت نیمه باز) استفاده می شود. هنگامی که چرخ خودرو در حال لغزش است، ماژول ای بی اس با بررسی داده های دریافتی از سنسور سرعت چرخ از این اتفاق آگاه می شود و به شیرهای هیدرولیکی دستور می دهد فشار روغن پشت پیستون های کلیپر را تخلیه کنند. به این ترتیب، لنت ها به چرخ نیرو وارد نمی کنند که منجر به توقف لغزش چرخ مورد نظر می شود. پس از توقف لغزش چرخ، پمپ ای بی اس افت فشار به وجودآمده را جبران می کند و عمل ترمزگیری را دوباره به جریان می اندازد. کنترل پمپ ای بی اس بر عهده ماژول ای بی اس است. این ماژول مشخص می کند پمپ ای بی اس چه مقدار فشار تولید کند.
ماژول ای بی اس (ABS ECU ,ABS Module or ABS Controller)
این بخش داده های حاصل از سنسور سرعت را دریافت می کند و با توجه به وضعیت موجود تصمیم می گیرد که شیرهای هیدرولیکی در چه وضعیتی قرار گیرند و یا پمپ ای بی اس چه مقدار فشار برای پمپاژ روغن ترمز تولید کند. این بخش مهم ترین بخش سیستم ترمز ضد قفل است.
برخی نشانه های خرابی پمپ ای بی اس
چراغ خطر ای بی اس (ABS Warning Light) یا چراغ چک موتور (Engine Light)یکی از مهم ترین نشانه های وجود مشکل در پمپ ای بی اس روشن شدن چراغ ای بی اس است. در صورت روشن شدن این چراغ در قسمت آمپرها، باید برای حل مشکل از دستگاه عیب یاب استفاده کرد تا مشکل اصلی مشخص شود. در برخی از خودروهای قدیمی چراغ ای بی اس وجود نداشت، به همین دلیل هنگام بروز مشکل در مجموعه ای بی اس چراغ چک موتور روشن می شود.عملکرد نامناسب پدال ترمز
اگر عملکرد پدال ترمز خودروی شما مانند سابق نیست یا این که فشرده شدن آن بیش تر از قبل طول می کشد، نشان دهنده این است که پمپ ای بی اس دچار مشکل شده است. در صورت بروز چنین مشکلی آن را بسیار جدی بگیرید تا جان خود و دیگر سرنشینان را به خطر نیاندازید.
سفتی پدال ترمز
اگر پدال ترمز خودرو نسبت به قبل سفت تر شد و برای ترمزگیری نیاز به اعمال نیروی بیش تری بر روی پدال بود، این احتمال هست که مشکل از پمپ ای بی اس باشد. البته سفتی پدال ترمز می تواند در اثر خرابی بوستر ترمز و یا شلنگ وکیوم هم باشد.
قفل شدن ترمز هنگام رانندگی
اگر در هنگام رانندگی عادی متوجه شدید که ترمز و یا چرخی قفل شده است، حتماً در سیستم ای بی اس خودرو مشکلی وجود دارد، زیرا اساس کار سیستم ای بی اس (Anti-lock Braking system) بر مبنای جلوگیری از قفل شدن چرخ هاست، اگر چنین مشکلی رخ دهد نشان دهنده عملکرد نادرست این سیستم است که باید سریعاً برطرف شود.
