بازار خودرو همواره بهحاشیههای بهوجودآمده در کشور واکنش نشان داده و این بار نیز خودروییها منتظر نتیجه انتخابات ریاستجمهوری هستند تا شاهد تحول در صنعت و بازار خودرو باشند. اتفاقی که بهجرأت میتوان گفت در این ماههای اخیر، بازار را تحتتاثیر خود قرار داده و یکی از مهمترین عوامل رکود در بازار است. مشابه این اتفاق در اواخر سال گذشته برای انتخابات آمریکا رخ داد؛ جایی که تمام خریداران خودرو تا زمان انتخابات و مشخص شدن نرخ ارز از خرید خودرو دست کشیدند. اما حالا نوبت بهسیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ایران رسیده است و باید دید آیا میهمان جدید ساختمان ریاست جمهوری پاستور، وضعیت نابسامان صنعت، واردات و قیمتگذاری خودرو را میتواند تغییر دهد یا خیر؟
مسلما رییس جمهور بعدی کار بسیار سختی برای سامان دهی بازار خودروی کشور دارد و می توان گفت یکی از مهمترین مسیولیت های ایشان بعد از ارز و برجام حل مشکلات و مسایل بازار خودرو می باشد.
هرچند بازار خودرو این روزها با موجی نهچندان قوی از افزایش قیمت مواجه شده است، با این حال شهروندان همچنان میل چندانی بهخرید نشان نمیدهند تا بازار خردادماه در رکودی سنگین قرار داشته باشد. درحال حاضر کارشناسان بازار معتقدند که در هفته گذشته و متناسب با نوسان بازار ارز، قیمت خودرو افزایشی شده و حداقل یک میلیون تومان بهقیمت اغلب خودروها اضافه شده است. این درحالی است که تقاضای چندانی برای خرید خودرو وجود ندارد و گویا خریداران در انتظار سرانجام مسائلی مانند مذاکرات برجامی در وین، قیمتگذاری خودرو و از همه مهمتر انتخابات ریاستجمهوری پیشرو هستند. هرچند معمولا در خردادماه بازار خودرو با رشد خرید و فروش مواجه میشود، تقاضا بالا میرود و قیمت نیز رشد میکند، اما امسال تنها قیمت اندکی بالا رفته و خبری از رشد تقاضا نیست. درباره اینکه چرا بازار خودرو در این مقطع از سال دچار رکود سنگینی شده است، از سوی کارشناسان دلایل مختلفی اعلام میشود.
این واقعیت که با وجود رکود، قیمتها بالا رفته، بیشتر ریشه در نوسان بازار ارز دارد و قیمت ارز در چند روز اخیر افزایشی بوده و از همین رو بازار خودرو نیز متاثر از آن با رشد نسبی قیمت مواجه شده و طبیعی است که اگر قیمت ارز روند کاهشی در پیش بگیرد، منحنی قیمت خودرو نیز نزولی خواهد شد؛ اتفاقی که در گذشته بارها رخ داده است. هرچند مسائلی مانند تولید و عرضه نیز در افت و خیز قیمت خودروها در بازار نقش دارند، با این حال حداقل طی سهسال گذشته و در دوران تحریم، انتظارات تورمی و قیمت ارز عوامل اصلی در رشد قیمت خودرو بودهاند. البته درمورد خودروهای وارداتی، ممنوعیت ورود خودرو بهکشور نیز عامل مهمی در رشد قیمت بوده و با این حال انتظارات تورمی و رشد قیمت ارز نیز حسابی قیمتها را در این بازار شارژ کرده است.
در این بین بهگفته کارشناسان یکی از مهمترین و تاثیرگذارترین عوامل، نتیجه انتخابات ریاستجمهوری سیزدهم در کشور است. شش روز دیگر سیزدهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری ایران برگزار میشود تا میهمان جدید ساختمان ریاستجمهوری پاستور مشخص شود. معمولا قبل از انتخابات ریاستجمهوری در ایران، بازارها با بلاتکلیفی مواجه میشوند و شهروندان در خرید و فروش دچار تردید شده و خیلیها معاملات را در بخشهای مختلف از جمله خودرو، بهبعد از مشخص شدن نتایج انتخابات موکول میکنند. این بار نیز همین اتفاق در بازار خودرو رخ داده و بسیاری از شهروندان منتظر مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاستجمهوری هستند؛ چراکه گمان میکنند نتیجه نهایی در افت و خیز انتظارات تورمی و قیمت ارز و بهواسطه آن قیمت خودرو اثر خواهد داشت. تا جایی که همه منتظرند بعد از انتخابات، در صنعتخودرو، واردات و بهطور کلی بازار خودرو تحول بزرگی رخ دهد.
مذاکرات برجامی وین نیز میتواند در وضعیت بازار نقش محوری داشته باشد و از چند هفته پیش این مذاکرات آغاز شده و گمانهزنیها درباره سرانجام آن نیز اغلب مثبت است. از همین رو خیلیها خرید خودرو را بهتعویق انداختهاند تا شاید در آینده بتوانند خودرو مورد نظرشان را با قیمت کمتری خریداری کنند. تصور این دسته از شهروندان این است که با بازگشت ایران و آمریکا بهتوافق هستهای، برجام و لغو تحریمها، انتظارات تورمی و بهتبع آن بهای ارز نیز کاهش مییابد. بنابراین خودرو نیز در مسیر افت قیمت قرار میگیرد. این تصور البته میتواند درست باشد؛ زیرا در گذشته نیز چنین اتفاقی رخ داده است. بهعنوان مثال بعد از مشخص شدن نتایج انتخابات ریاستجمهوری آمریکا در آبانماه سال گذشته و پیروزی جو بایدن بر دونالد ترامپ، انتظارات تورمی ایرانیها فروکش کرد و قیمت ارز پایین آمد و منحنی قیمت خودرو هم نزولی شد.
درنهایت موضوع دیگری که میتوان آن را جزو عوامل رکود بازار خودرو دانست، مساله قیمتگذاری است و با توجه بهاینکه گفته میشود تعیین قیمت برخی مدلها بهنوعی دراختیار خودروسازان قرار گرفته، این موضوع ممکن است روند تولید را سرعت بخشیده و عرضه بهبازار را افزایش دهد که این امر نیز میتواند بهخودی خود سبب افت قیمت خودرو شود.