همیشه توصیه شده است که قبل از شروع فصل سرد سال بخاری خودروهایتان را تست و بازبینی نمایید ولی معمولا مالکان خودروها تا شروع زمستان و یا سرد شدن هوا سراغ بخاری خوردروهایشان نمی روند و بسیار دیده شده است که وقتی نیاز به بخاری را احساس می کنند به سمت آن می روند و روشن می کنند ناگهان با گرم نشدن باد آن مواجعه شده و تازه دردسرهایشان شروع می شود. در این مقاله سهی شده است نگاهی اجمالی به تمام دلایلی که می تواند در گرم نبودن باد بخاری موثر باشند، داشته باشیم. توصیه جدی به دارندگان خودرو این است که قبل از شروع فصل سرما بخاری خودرو را تست و سرویس نمایید تا در مواقع نیاز به مشکل بر نخورید.
گرم نکردن بخاری ماشین در فصل زمستان دغدغه بسیاری از رانندگان است، مهمترین و شایع‌ترین علت گرم نکردن بخاری ماشین بعد از خرابی ترموستات مربوط به کثیفی و جرم گرفتن رادیاتور و لوله‌های آب بخاری خودرو است. به طوری که در مورد اغلب خودروهایی که کارکرد بالاتر از سه سال دارند بدون تردید می‌توان گفت بخشی از حرارت بخاری به دلیل کثیفی رادیاتور بخاری کم شده است. هر چند این افت حرارت محسوس و آزار دهنده نباشد.
در اغلب خودروها شلنگ‌های بخاری روی لوله‌های فلزی بسته می‌شوند که به قسمت‌هایی از سیلندر و سرسیلندر متصل شده است. این لوله‌ها با گذشت زمان دچار زنگ‌زدگی می‌شوند و قطر داخلی آن‌ها به وسیله لایه‌ای از جرم و پوسیدگی به نصف یا کمتر کاهش می‌یابد که باعث افت جریان آب در رادیاتور بخاری و باعث گرم نکردن بخاری ماشین می‌شود، شلنگ‌های بخاری خودرو نیز ممکن است بر اثر پوسیدگی و جدا شدن لایه داخلی مسدود شوند.
استفاده نکردن از بخاری در تابستان نیز باعث می‌شود تا حرارت شبکه‌های رادیاتور بخاری، بیشتر از حد مواقع استفاده در زمستان شده و شرایط برای جرم گرفتن مهیا شود، در طول ماه‌های گرم گاهی تا هشتاد درصد مسیر عبور آب در رادیاتور بخاری مسدود شده و با فرا رسیدن فصل سرما بخاری را از کار می‌اندازد.
بروز مشکل در رادیاتور بخاری
یکی از شایع‌ترین و پردردسرترین عوامل خرابی بخاری خودرو، گرفتگی و یا سوراخ شدن رادیاتور بخاری آن است، وقتی رادیاتور بخاری نتواند بخوبی تبادل حرارتی داشته و گرما را از آب به هوا منتقل کند، بخاری گرمای لازم را نداشته و خوب گرم نمی‌کند.
این مشکل در اکثر مواقع با تعویض رادیاتور بخاری که فرایندی پر دردسر است حل می‌شود، اما در مواردی معدودی نیز می‌توان با شستشو و استفاده از مواد جرم گیر مخصوص، این مشکل را پشت سر گذاشت.
رسوب گرفتگی در شلنگ‌های ورود و خروج رادیاتور بخاری
گاهی جنت‌هایی که آب رادیاتور خودرو را به رادیات بخاری منتقل می‌کنند، رسوب گرفته و جلوی ورود و خروج آب را می‌گیرند، در این موارد نیز با تعویض شلنگ‌ها یا رفع گرفتگی می‌توان عملکرد بخاری را اصلاح کرد.
هوا گرفتن یا کاهش سطح مایع خنک‌کننده موتور
گاهی کمبود آب موتور یا هوا گرفتن سیستم خنک کننده می‌تواند مانع گردش مایع در سیستم می‌شود، در نتیجه شبکه گرمایی بخاری نیز نمی‌تواند به درستی تبادل حرارتی داشته باشد و گرمای آب را به داخل کابین منتقل کند، در این حالت باید ضمن بررسی اجزای سیستم خنک کننده موتور و اطمینان از عدم وجود هرگونه نشتی، به سیستم خنک‌کاری موتور آب مقطر یا ضد یخ اضافه کرده و سیستم را هواگیری کنیم.
خرابی ترموستات خودرو
یکی دیگر از عوامل بروز نقص در بخاری، خرابی ترموستات است، ترموستات وظیفه دارد تا مسیر آب موتور را تغییر دهد؛ این قطعه زمانی که نیاز به خنک‌کردن آب نیست، آن را همچنان داخل موتور و اطراف آن حفظ می‌کند تا وارد رادیاتور نشود و هر زمان که دمای موتور به حدی بالا رفت که نیاز به خنک‌کاری و کاهش دما بود، ترموستات خود به خود باز شده و اجازه گردش آب را می‌دهد.
گاهی ممکن است که ترموستات دچار نقص شده و کاملا باز بماند، در این حالت مایع درون سیستم خنک کننده مدام درون رادیاتور گردش کرده و خنک می‌شود، در نتیجه بخاری نیز نمی‌تواند دمای موردنیاز را تولید کند.
خرابی واتر پمپ موتور
در مواقعی مشاهده شده که بخاری خودرو هنگام حرکت و زمانی که دور موتور خودرو بالاست، به راحتی گرمای مورد نیاز را تامین می‌کند، اما با توقف خودرو و پایین آمدن دور موتور، از شدت گرما کاسته شده و بخاری باد نسبتا سرد می‌دهد، این مشکل می‌تواند به دلیل ضعف در عملکرد واتر پمپ خودرو باشد که با کاهش دور موتور، به دلیل رسوب گرفتگی و یا خورده شدن پره‌ها، نمی‌تواند دبی لازم برای گردش مایع خنک کننده در سیستم را فراهم کند.
خرابی فن بخاری
ایراد شایع دیگر، خرابی فن و یا دمنده بخاری است؛ در این حالت رادیاتور به‌خوبی گرم می‌شود، آب داغ موتور نیز وارد سیستم می‌شود، ولی در نهایت به دلیل عدم کارکرد فن، تهویه خودرو هیچ بادی تولید نمی‌کند، علت این اتفاق می‌تواند سوختن یکی از فیوزها و یا خراب شدن موتور فن بخاری باشد که باید توسط برقکار برای رفع این خرابی اقدام کنیم؛ اما در صورتی که بخاری روشن می‌شود، ولی باد کافی تولید نمی‌کند، مشکل می‌تواند از گرفتگی مجرای تهویه، یا عدم تعویض طولانی‌مدت فیلتر کابین و کیپ شدن آن باشد که با بررسی مسیرها و تعویض فیلتر کابین، این مشکل نیز حل خواهد شد.
نقص در یونیت تنظیمات سیستم تهویه
در مواردی مشاهده شده با وجود عدم وجود مشکل در هیچ کدام از موارد بالا، باز هم بخاری باد سرد می‌دهد، در این مورد ممکن است مشکل از مدار تنظیمات دمای تهویه باشد، این قطعه در خودروهای قدیمی به صورت کاملا مکانیکی، دریچه‌های تهویه را از حالت کولر به بخاری و بالعکس تغییر حالت می‌داد، اما در خودروهای به‌روزتر، این کار به صورت الکترونیکی و با تنظیم دمای مد نظر انجام می‌گیرد، خرابی اتصالات دریچه‌ها، یا مدار و دماسنج داخل خودرو نیز آخرین موردی است که می‌تواند باعث ایجاد اختلال در عملکرد تهویه خودرو شود.
مهمترین نکته حفظ سلامت سیستم خنک‌کننده و تهویه خودرو
در آخر باید اشاره کنیم که مهمترین نکته برای حفظ سلامت سیستم خنک کننده خودرو و سیستم تهویه، استفاده مداوم از ضد یخ و مایع خنک کننده یا کولانت مناسب در تمام فصول و اجتناب از استفاده آب شیر در سیستم خنک‌کننده خودرو است، در صورتی که این مورد را رعایت کنیم، سیستم خنک کننده هرگز دچار رسوب‌گرفتگی یا خوردگی نخواهد شد.
