طبق ماده ۲ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی تنها افسران کادر و پیمانی مورد وثوق راهنمایی و رانندگی اجازه تشخیص تخلفات و صدور قبض جریمه را دارند و در نتیجه سربازان وظیفه چنین صلاحیتی ندارد.
محمد امین ابریشمی راد حقوقدان و عضو هیئت علمی دانشگاه در یادداشتی با عنوان «این چند نکته حقوقی را رانندگان باید بدانند» به بیان ساده ۲ قاعده حقوقی درباره ارتباط راننده و پلیس پرداخت. متن کامل این یادداشت را در ادامه می‌خوانید.
سربازان نمی‌توانند قبض جریمه صادر کنند
طبق ماده ۲ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی تنها «افسران کادر و پیمانی مورد وثوق راهنمایی و رانندگی نیروی انتظامی جمهوری اسلامی ایران که برای تشخیص تخلفات مربوط به حمل و نقل و عبور و مرور تعیین شده و آموزش لازم را دیده‌اند» اجازه تشخیص تخلفات و صدور قبض جریمه را دارند و در نتیجه سربازان وظیفه چنین صلاحیتی ندارد.
پلیس بدون مشاهده تخلف نمی‌تواند خودرو را متوقف کند
طبق ماده ۴ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی پلیس زمانی می‌تواند خودروی در حال حرکت را متوقف کند که تخلفی مشاهده کند. در غیر این صورت، چنانچه بدون دلیل خودرویی را متوقف کند دستور دهنده مرتکب تخلف شده است. این ماده مقرر می‌کند «به مأموران موضوع ماده ۲ این قانون اجازه داده می‌شود متخلفین از قوانین و مقررات راهنمایی و رانندگی را پس از تشخیص تخلف و انطباق آن با میزان جرایم متوقف کنند.» در این راستا، ماده ٩ قانون رسیدگی به تخلفات رانندگی نیز تاکید داشته که «ماموران در صورتی مدارک رانندگان را مطالبه می‌کنند که شاهد تخلف از سوی راننده بوده یا تحت تعقیب قضایی یا انتظامی باشد.»
هم سوی با رویکرد ذکر شده، هیئت عمومی دیوان عدالت اداری در تاریخ ۳۰ خرداد ۱۳۹۶ با صدور رایی، بند ۲ بخشنامه شماره ۲_۷/۹۲ مورخ ۱۷ مهر سال ۱۳۹۲ بازرسی پلیس راهور ناجا که به موجب آن پلیس راهور می‌توانست بدون مشاهده تخلف مبادرت به متوقف ساختن خودروهای در حال حرکت کند را ابطال کرد.
